خبرگزاری مهر - گروه استانها: اشترانکوه - آلپ ایران - همه چیز دارد، از دریاچه گهر به عنوان نگین زاگرس تا تونل برقی و دره های رویایی به طوریکه نام پایتخت طبیعت ایران را از آن خود کرده است، اینجا به برکت این رشته کوه برفی آب و نان سه شهرستان لرستان تامین می شود.
فروردین ماه سالجاری بود که به دنبال بارندگی ۴۸ ساعته و ایجاد سیلاب تاسیسات تصفیه خانه و خطوط انتقال آب از سراب کمندان به تصفیه خانه آب شرب شهر الیگودرز به طور کامل از مدار خارج شد تا بحران قطعی سه روزه آب در الیگودرز بیش از ۹۰ هزار نفر را درگیر کند.
این رخداد که در نوع خود کم سابقه بود موجب شد تا بررسی ها برای چرایی وقوع این حادثه و مشکل رخ داده برای سراب کمندان در تیررس نگاه رسانه ها و کارشناسان قرار بگیرد.
آنچه بر کمندان رفت
همان ایام خبرگزاری مهر در گفتگویی با محمدتقی توکلی نماینده مردم الیگودرز در مجلس شورای اسلامی به واکاوی این رخداد پرداخت تا از مصائبی که بر سراب کمندان رفته پرده برداشته شود.
احداث جاده دسترسی به تونل برفی در منطقه حفاظت شده اشترانکوه و مسیر سراب کمندان موجب شد ساختار خاک و زمین منطقه به هم بریزدتوکلی در این گفتگو در مورد علت وقوع این حادثه بیان داشت: شهرستان الیگودرز همواره شاهد بارندگی های شدید بوده ولی تاکنون چنین اتفاقی برای سراب کمندان رخ نداده است.
وی با اشاره به احداث جاده دسترسی به تونل برفی در منطقه حفاظت شده اشترانکوه و مسیر سراب کمندان بیان کرد: این امر موجب شده است ساختار خاک و زمین منطقه به هم ریخته و با وقوع بارش شدید این خاک تبدیل به رسوب شود.
توکلی با بیان اینکه ثبات خاک منطقه با احداث این جاده به هم خورده است تصریح کرد: با توجه به شدت بارشها طی هفته اخیر سیلاب با رسوبات خاکی منطقه همراه شده و شدت تخریب آن افزایش یافته و سنگ های درشتی را با خود به همراه آورده است.
وی با بیان اینکه احداث این جاده بدون بررسی کارشناسی و توجه به تبعات آن در یک منطقه حفاظت شده بدون موافقت محیط زیست صورت گرفته است افزود: عواملی که نسبت به اجرای این پروژه اقدام کرده اند باید پاسخگو باشند.
نماینده مردم الیگودرز در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه آب دو شهر ازنا و الیگودرز از محل سراب کمندان تامین می شود تصریح کرد: اجرای هر پروژه ای در این مسیر نیازمند کار کارشناسی است.
توکلی ادامه داد: در صورتیکه متولیان امر علاقمند به تقویت و رونق گردشگری هستند می توانند نسبت به ایجاد سایت های گردشگری با بهره برداری از سد کمندان اقدام کنند.
حکم تخریب چهار باب واحد گردشگری واقع در منطقه حفاظت شده اشترانکوه، در حریم رودخانه کمندان و مسیر تونل برفی که به صورت غیرمجاز بنا شده بودند به دستور مقام قضایی اجرا شدبه دنبال این اظهارات و در همان ایام محیط زیست دست به کار شد و نسبت به طرح شکایت و پیگیری برای تخریب ساخت و سازهای غیرمجاز و ممانعت از تعریض جاده در این منطقه اقدام کرد تا بتواند حکم قضایی لازم را در این زمینه بگیرد.
در این راستا اواخر هفته گذشته در اقدام مشترک توسط اداره حفاظت محیط زیست شهرستان ازنا، مدیریت منابع آب این شهرستان و یگان حفاظت منطقه اشترانکوه نسبت به رفع تصرف و تخریب و قلع و قمع بناهای غیرمجاز در اراضی منطقه حفاظت شده اشترانکوه و بستر رودخانه کمندان با اجرای احکام قضایی اقدامات لازم صورت گرفت.
منصور درویشی رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان ازنا با اعلام این خبر به مهر گفت: اواخر هفته گذشته حکم تخریب چهار باب واحد گردشگری واقع در منطقه حفاظت شده اشترانکوه، در حریم رودخانه کمندان و مسیر تونل برفی که به صورت غیرمجاز بنا شده بودند به دستور مقام قضایی اجرا شد.
تونل برفی ثبت ملی می شود
وی گفت: این منطقه در مسیر تونل برفی قرار داشته که جاذبه تونل برفی شهرستان ازنا از مناطق پیشنهادی این اداره به سازمان حفاظت محیط زیست برای معرفی و ثبت آثار ملی - طبیعی در منطقه حفاظت شده اشترانکوه است.
درویشی ادامه داد: از سوی دیگر آب شرب دو شهرستان ازنا و الیگودرز از سرشاخه های کمندان در این محل تأمین شده لذا طی سال جاری با تأکید مدیر کل حفاظت محیط زیست لرستان موضوع رفع تصرف اراضی ملی این منطقه در دستور کار محیط زیست شهرستان قرار گرفت.
وی اضافه کرد: پس از پیگیری های به عمل آمده و صدور حکم قضایی، با جدیت و حضور مستقیم دادستان شهرستان، همکاری نیروهای انتظامی، یگان حفاظت محیط زیست و اداره منابع آب نسبت به تخریب و رفع تصرف اقدام شد.
برخورد با متصرفین در منطقه حفاظت شده اشترانکوه
مهرداد فتحی بیرانوند مدیرکل حفاظت از محیط زیست استان لرستان نیز در این رابطه به مهر گفت: عرصه های ملی واقع در مناطق تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست به خصوص منطقه کمندان شهرستان ازنا از جمله مراتع باارزش بالای طبیعی کشور محسوب می شود.
وی ادامه داد: اداره حفاظت محیط زیست این شهرستان و مدیریت منطقه حفاظت شده اشترانکوه در برخورد با متجاوزین و متصرفین منطقه با جدیت تمام اقدام خواهند کرد.
فتحی بیرانوند از تلاش ریاست دادگستری و دادستان شهرستان ازنا در برخورد با متخلفین زیست محیطی و همکاری با اداره حفاظت محیط زیست این شهرستان برای تخریب ساخت و سازهای غیرمجاز در این منطقه تقدیر کرد.
جدال تاریخی محیط زیست و گردشگری
بنابراین گزارش به رغم حرکت ارزشمند محیط زیست در تخریب این واحدهای گردشگری باید گفت که مشکلات منطقه حفاظت شده اشترانکوه با جاذبه های بی بدیل آنجا خود را نشان می دهد که معلوم نیست در سیاست گذاری متولیان امر اولویت در این منطقه محیط زیست بوده یا رونق گردشگری.
این منطقه حفاظت شده در حالی با هجوم گردشگران مواجه است که علاوه بر محدودیت های قانونی برای ایجاد زیرساخت ها توان اکوسیستم منطقه برای پذیرش این حجم گردشگر نیز پاسخ گو نیست تا هربار شاهد چالشهای جدی و جدیدی در این زمینه باشیم.
از یک سو گردشگران از مشکلات زیرساختی و امکانات رفاهی در این منطقه می نالند و از سوی دیگر فعالان محیط زیست بارها با طرح موضوع حساسیت این اکوسیستم ارزشمند و حفاظت شده خواستار ایجاد محدودیت هایی در بهره برداری و پذیرش گردشگر در این منطقه شده اند تا جدال رونق گردشگری و حفظ محیط زیست اینجا خودش را نشان دهد.
به نظر می رسد چالشها در این زمینه در آینده ابعاد دیگری به خود خواهد گرفت چرا که طرح مدیریت منطقه اشترانکوه با رویکرد استفاده از ظرفیت گردشگری در دستور کار متولیان امر در سازمان حفاظت محیط زیست قرار دارد.
ابتکار خبر داد: تهیه طرح مدیریت اشترانکوه با رویکرد استفاده از ظرفیت گردشگری
پیش از این در آذرماه سال گذشته معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست کشور در جریان سفر به لرستان با بیان اینکه در لرستان مناطق حفاظت شده ارزشمندی مانند اشترانکوه و سفید کوه وجود دارد تصریح کرد: این دو منطقه حفاظت شده مطالعات مدیریت دارند که این مطالعات مشخص می کند این مناطق به چه شکلی باید مدیریت شوند.
معصومه ابتکار با بیان اینکه با حمایت دولت برای اجرای این مطالعات در سطح مناطق حفاظت شده استانها اقدامات لازم را انجام داده ایم یادآور شد: بخش هایی از این مناطق کاملا حفاظتی و بخشهایی با ظرفیت گردشگری طبیعی با امکان بهره مندی مردم و جوامع محلی در نظر گرفته شده است.
اسفندماه سال گذشته نیز با مدیرکل حفاظت محیط زیست استان لرستان در مورد این طرح گفته بود: طرح مدیریت منطقه حفاظت شده اشترانکوه استان لرستان در صورت تصویب در شورای برنامه ریزی استان اجرایی خواهد شد.
وی با بیان اینکه این طرح مدیریت از سوی کارشناسان محیط زیست و همچنین مشاور تهیه و تدوین شده است عنوان کرد: وسعت منطقه حفاظت شده اشترانکوه ۱۰۶ هزار هکتار بوده و کارهای مطالعاتی و کارشناسی این طرح به طور کامل انجام شده است.
فتحی بیرانوند با بیان اینکه این منطقه حفاظت شده ذون بندی شد، ادامه داد: در قالب طرح مدیریت منطقه حفاظت شده اشترانکوه با حفظ قوانین و مقررات زیست محیطی زیرساختهای لازم برای توسعه گردشگری و همچنین جذب اعتبارات برای تامین محیط بان، احداث پاسگاه محیط بانی و ... در دستور کار قرار خواهد گرفت.
وی یادآور شد: طرح مدیریت منطقه حفاظت شده اشترانکوه یکی از پنج طرح پایلوت کشور در این زمینه محسوب می شود.
نظارت و کنترلی باید
این سخنان مسئولان امر در سازمان محیط زیست حاکی از آن است که در منطقه حفاظت شده اشترانکوه بحث گردشگری به صورت مدیریت شده دنبال خواهد شد که البته باید دید واکنش فعالان محیط زیست در زمان اجرای این طرح چه خواهد بود.
آنچه مسلم است این است که متولیان امر در سازمان محیط زیست قصد تعطیلی موضوع گردشگری در این منطقه حفاظت شده را ندارند اما باید این امر در چهارچوب ضوابط و قوانین زیست محیطی پیگیری شود، طرحی که باید نظارت و کنترل جدی چاشنی اجرای آن باشد وگرنه جدال هر روز محیط زیست و گردشگری روزگار را بر آلپ ایران تلخ خواهد کرد.
بنابراین گزارش اشترانکوه یکی از مناطق منحصر به فرد و پر از جاذبه طبیعی لرستان است که به لحاظ برخورداری از شرایط زیست محیطی زیستگاه مناسب و مستعدی برای رشد و تکثیر وحوش به خصوص پستانداران محسوب می شود.
اشترانکوه به دلیل واقع شدن در قلب سلسله جبال زاگرس دارای قلل سرد مرتفع بالای سه هزار و ۵۰۰ متر از سطح دریا و همچنین دره های نسبتاً گرم است. اشترانکوه رشته کوهی به طول تقریبی ۵۰ کیلومتر است که در جهت شمال غربی-جنوب شرقی امتداد دارد.
یخچال های طبیعی و دائمی این رشته کوه که یکی از زیباترین کوه های کشور به شمار می رود در تمام سال از برف و یخ پوشیده است.
باید با ایجاد یک ساختار متعادل ضمن اینکه زیرساختهای لازم برای پذیرش گردشگران فراهم شود، حفظ این سرمایه ارزشمند به عنوان اولویت اصلی مردم، مسئولان و گردشگران مد نظر باشد و قوانین و الزامات زیست محیطی مورد توجه گردشگران قرار گیرداشترانکوه در جنوب شهر دورود و ازنا قرار دارد. اشترانکوه به آلپ ایران نیز معروف است که البته این نام تنها به خاطر بلند بودن آن رویش گذاشته نشده است بلکه به دلیل شیب تند کوههایش و دره های جوان و «وی» شکل و یخچالهای طبیعی است. ارتفاع بلند ترین قله این رشته کوه زیبا سن بران ۴۱۵۰ است.
دریاچه گَهر در میان رشته کوه اشترانکوه در استان لرستان واقع است. این دریاچه در منطقه حفاظت شده اشترانکوه و بین بخش زز و ماهرو الیگودرز و بخش مرکزی دورود قرار دارد قرار دارد.
تونل برفی نیز به صورت طبیعی در برف و یخ های دامنه زیبا و سر به فلک کشیده اشترانکوه در منطقه کمندان شهرستان ازنا به وجود آمده است که طول این تونل بالغ بر ۸۰۰ متر وارتفاع آن از کف تونل تا سقف بین ۲.۵ تا ۳متر است.
همه زیبایی های اشترانکوه - آلپ لرستان- این نیست، بالاتر از تونل برفی پیست خدادادی و بکر مملو از برفی وجود دارد که به منطقه چال کبود معروف است و مابین ارتفاعات سن بران و گل گل قرار دارد.
همه این جاذبه های طبیعی دست به دست هم داده و از اشترانکوه طبیعی بکر و کم نظیر ساخته است، ظرفیتی که حراست و استفاده از آن در گرو برنامه ریزی اصولی و اولویت بندی متولیان امر در هر دو بخش محیط زیست و گردشگری است.
به هر روی به نظر می رسد با ایجاد یک ساختار متعادل ضمن اینکه باید زیرساختهای لازم برای پذیرش گردشگران در این منطقه فراهم شود، حفظ این سرمایه ارزشمند به عنوان اولویت اصلی مردم، مسئولان و گردشگران مد نظر باشد و قوانین و الزامات زیست محیطی مورد توجه گردشگران قرار گیرد.
نظر شما